Nie bądźcie obojętni, jeśli widzicie kłamstwa historyczne. Kiedy widzicie, że przeszłość jest naciągana do aktualnych potrzeb polityki. Nie bądźcie obojętni, kiedy jakakolwiek mniejszość jest dyskryminowana – mówił dziś Marian Turski podczas obchodów 75. rocznicy wyzwolenia Auschwitz.

W Muzeum Auschwitz-Birkenau odbywają się dziś obchody rocznicowe, bierze w nich udział około 200 byłych więźniów obozu i ocalonych z Holokaustu oraz ponad 60 delegacji z całego świata.

Przemawiał prezydent Andrzej Duda i byli więźniowie obozu. Wśród nich Marian Turski, dziennikarz i wiceprzewodniczący Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce. Przywołał słowa prezydenta Austrii o tym, że „Auschwitz nie spadło z nieba”. – Może się to nawet wydawać banalne stwierdzenie, ale jest to niesłychanie głęboki skrót myślowy – zaznaczył.

Przypomniał, że w Berlinie w latach 30. władze wprowadziły ławki, na których nie można było siadać Żydom, napisy w stylu „Dzieciom żydowskim nie wolno się bawić z niemieckimi” albo „Żydom sprzedajemy chleb i produkty żywnościowe tylko po godzinie 17”. – I tak powolutku, stopniowo, dzień za dniem, ludzie zaczynają się z tym oswajać. Zaczynają przywykać do myśli, że ta mniejszość jest inna, że może być wypchnięta ze społeczeństwa, że to są ludzie obcy, którzy roznoszą zarazki, epidemie. To jest już straszne, niebezpieczne. To jest początek tego, co może nastąpić za chwilę – wyjaśniał Turski.

Przypominał, że „my w Europie w większości wywodzimy się z tradycji judeochrześcijańskiej. Zarówno ludzie wierzący, jak i niewierzący przyjmują jako swój kanon cywilizacyjny dziesięć przykazań. Mój przyjaciel Roman Kent wymyślił jedenaste przykazanie, które jest doświadczeniem Holokaustu, tej strasznej epoki pogardy. Brzmi ono: nie bądź obojętny”.

– To chciałbym powiedzieć mojej córce, wnukom i ich rówieśnikom, gdziekolwiek mieszkają. W Polsce, w Izraelu, w Europie Wschodniej: nie bądźcie obojętni, jeśli widzicie kłamstwa historyczne. Kiedy widzicie, że przeszłość jest naciągana do aktualnych potrzeb polityki. Nie bądźcie obojętni, kiedy jakakolwiek mniejszość jest dyskryminowana. Istotą demokracji jest to, że większość rządzi, ale prawa mniejszości muszą być chronione. Nie bądźcie obojętni, kiedy jakakolwiek władza narusza prawa już istniejące. Nie bądźcie obojętni, bo jak nie, to się nie obejrzycie i jakieś Auschwitz na was spadnie z nieba – apelował Turski.

Tekst i foto za: Więź
Pełny tekst przemówienia dostępny na: Polityka